HomeArticlesUKPI NU CLEOPATRA (The King Cleapatra – BC 69 – 30). Agelh...

UKPI NU CLEOPATRA (The King Cleapatra – BC 69 – 30). Agelh ~ Timothy Simon Pau

Published on

spot_img

 

UKPI NU CLEOPATRA​​ (The King Cleapatra - BC 69 – 30)

Agelh ~ Timothy Simon Pau

 

 Helen of Troy bang aa melhoih, tangthu kiphuaktawm dan hilo, Aigupta Ukpi nu, Cleopatra in Rome gam General mithupi nih ahi, Julius Caesar leh Mark​​ Antony te pen a pilna leh a ngaihbanna tawh mancip hi. Leitung numei mi thupi telak ah aminpen mangngeilo ding hi. A ma tung ah hoihna tuamtuam- pilna, laisiam na, melhoih na, mi zawhtheih na, a it huai nate khempeuh tawh kituam hi pen mai hi.

 

Alexander khuapi, Pharo Ukpi innsung ah Julius Caesar leh Roman General pawl thupha mawh mahmah kikum khawm ding in tukhawm uhhi. Hih leitung ah agualzo te in, teelding thupi mahmah nih nei uh aa, tuapen nungak kum​​ (21)apha khin khat ahi Cleopatra huh zaw ding maw, a nau Ptolemy XIV te huh zaw ding? Aigupta Ukpi za pen hih unau te gel leh amau apanpih tuaktuak te akituh laitak uh ahi hi.

 

Ptolemy pawl lam apangte in nungak melhoih nu Cleopatra, agampan un hawlkhia uhhi. Ahih hangin hih nungak angaihbang mahmah hi aa, tuabang mawkmawk in zawhtheihding hi lo in, Syria ah hongpai in galkap thahat mahmah hong phuankhia aa, tu in Alexandria leilu lam Aigupta gamgi ah hongtun laitak ahi hi. Julius Caesar zong Pompey hong zawhkhit ciangin Alexandria khuapi ah hong tunglian hi. Khuasung ah a om Ptolemy apanpih pawlte in Julius Caesar pen amaulam ah akihel theih na ding in ahih theihna zahtawh hong​​ zawn uhhi.

 

 Rom General pawl thukikum atukhawm amankhin, aciahding hita, Ptolemy pawlte lam huh zawk ding thukimna hong neihzawh lian leh, Greek sumbawl khat in phek​​ (carpet)​​ asah mahmah khat Kaisar kiang ah letsong in hongpia hi. Tua phek(carpet)​​ kizial a phelsak khit ciangin General pawlzong lamdangsa in a etlai tak, atung lampan in nungak melhoih mahmah lawmngaih zong sam buang thiuhtheuh khat pen, maitai kawmsa in hong tuaksuk hi. Hih nungak pen Aigupta ukpi nu’ Ni tanu Cleopatra ahi hi. Tua nungak melhoih akizen mahmah khat in agei aa pasal om khempeuh hong zo zel in, ama lam ah hong ki pawl zel uhhi.​​ “A ma gei ah Ukpi te tapa nangawn omdan ki lamdang sak zo hi”​​ ci​​ uhhi.

 

 Kaisar zong kido napan aa hong tungphet, tawlngak hun akisam leh atha ngah mahmah laitak ahih manin hih nungak melhoih angsung ah hong lutpah mawk hi. Nungak​​ Cleopatra zong, alauhuai tampitak kantan in, hih general mi thupi te khem paih sawm aa agam ta ahi hi. Tua zan sungin, leitung aa aw ngaihpen leh, pasal ten a thuak lah mahmah aw neem in, Kaisar lungsim hongzo mahmah hi. (Tangthu gelh Historian Plutarch in “Cleopatra aw’ ngaihban dan pen tumging (music) azaaknop mahmah tawhkibang hi” ci hi).​​ Khua hong vak tak ciangin Ptolemy pawl in hih Rome General te’ huhna ngahnawnlo uhhi.

 

Tua zan thupi akipan in gam hoih, akhangto mahmah Ukpi nu leh leitung gam khempeuh lak ah ahat athupipen Ukpipa tegel hongki thuah uh aa, Kaisar asih dong in hong ki thuah uhhi.

 

 ​​ Hih hunlai leitung tangthu atomin genpak le hang- Alexander mi thupi pa in, Makedonia Ukpi asep laitak in Aigupta hong laak khit teh, ama min tapsak in, khuapi thupi mahmah Alexandria cih khua hongsat hi. Alexanda pen Europe gam leh Asia gam zai pi tak hong laak khitciang in Babylon ah BC 323 kumin hong si vat mawk hi. Tualai tak aa Aigupta a uk, Alexander’ galkap mangkhat ahi Marshal Ptolemy ahi hi. Ptolemy Ukpi te innkuan in Aigupta gamsung ah ukpi za hong sem toto uhhi. Cleopatra pen Ukpi Ptolemy XII na ii tanu a u penpan anihna hi in, Greek Ukpi pa tanu ahi mawk ve. Ahih hangin Aigupta te kiangah, Cleopatra in Ni Pasian​​ “Re”​​ ii tanu hing ci in amahleh amah ki phuak hi.

 

 Judah gam Ukpi Heroda bang in,​​ Ptolemy Ukpi innkuan pen, Rom kumpi khutnuai ah BC 168 kum akipan in omkhin uhhi. Tuaban ah Rom Ukpi gamsung ki-uk dan pen tulaitak aa mipi thuneihna​​ (Democracy)​​ dan tawh kibang mahmah hi. Thuneihna sangpen inn​​ (senate) pan in Ukpi ding teelden uhhi.​​ Tuabang aa thuneipi dingpen mi(3)ta teelden uh aa, tua pen triumvir ci uh in, thuneihna neikhawmtek uhhi. Julius Caesar ahihleh thuneipen​​ (dictator)​​ hong hi man hi. (Dictator - amahbek aa thunei, thunei pen cih na hi). Julius Caesar asihkhit ciangin Mark Antony leh Octaviusa te gel in triumvir vaipuak uh hi. Thu neihna zong hawmbawl uhhi. Mark Antony asih khit ciangin Octavius pen Rom Ukpi gam khempeuh lak ah Ukpi lianpen za​​ (emperor)​​ hong hi ta hi.​​ “Kaisa Augusta”​​ ci aa Luka gelh ih muh, leitung mihing khempeuh minsazian piading aa asawlpa ahi hi.

 

Julius Caesar pen galdo mi, mi hangsan mahmah leitung khempeuh a uk sawm ahi hi. Tua hangin Cleopatra pen a nasep pih dingin hong teel hi. Cleopatra zong, mi hangsan leh dinmun kipnei, mipil mahmah leh nalianpi asemzo khat zong ahi hi. Aigupta​​ ukpi nu ahih theihna ding in huh aa, a lawhcin pih leh, leilu lam aa khuapi thupi mahmah pen zong hongla zo pah dinghi. Tuabek hilo, hih numei in hoihna tuamtuam, numei dangte tungah azon denpen mukhia gai khin in kingaihsun hi. Melhoih na, ngaihban na, pilna, na khentel theihna leh laitheih pilna khempeuh tawh kidim in mu hi. Nungak maitai siusiau thei, a gei ah omleng nuam mahmah, midang amaitai sak thei leh kamtam khat ahih manin it huai mahmah hi. Aigupta nam bek hi lo in, Greek Ukpi gui taktak sungpan​​ aa piang, Rome pawlte sang aa pil leh akhangto masa zaw ahih manin Kaisar in thupit ngaihsut mahmah hi.

 

Ptolemy ukpi innkuan in Aigupta gamsung ah kum (300) val Ukpi na hong sem khin hi. Alexandria khuapi pen Athen khuapi sangin khangto zaw in, zong thupi zaw hoihzaw pektham hi. Tuaban ah Cleopatra pen Ptolemy Ukpi innkuan sungpan in Ukpi asem nunungpen ahih hangin amasa lam aa Ukpi asem te sang in athupit zawk na khat nei hi. Kampau nam (10) siam in, Latin, Hebia leh Syria kampau te siam cih tak in siam hi. A ma hunlai in Aigupta gam pen pilsin na sang te, hauhna te, zuau khemna tuamtuam zong nasia thei mahmah hi.

 

Kaisar leh Cleopatra te gel pen alungsim ngaihsut na uh sang mahmah in kituak mahmah uhhi. Cleopatra zong leitungbup ukpi nu hih ding asawm khat ahi hi. Tuabang pi mahin Kaisar pen zahtaak siam mahmah hi. A kigen zelzul khawng ah numei vai mahmah leh zawlzul mahmah in akigen hang in Zi citak , Zi thupi mahmah bang in Kaisar kiang ah kiniamkhiat in lungdam sak thei mahmah hi ci hi.

 

Kha bangzah ding khatsung Ptolemy lam pangte su maimang dingin Kaisar’galkap te in hun hong zang uh hi. Tualgal kido hunsung laitak khawng mahin Kaisar leh Cleopatra te gel in pawi bawl in, it na khuaizu dawnkhawm zel thei uhhi. A tawpna ah Alexandria leh Pharos kido na ah Ptolemy pawlte in guallel in om uhhi. Tangval Ptolemy zong agaltai nalam ah tui kia in si hi. Cleopatra pen Ukpi za tuhkul selo in Aigupta Ukpi nu hong hi thei ta hi.

 

A sun azan cilo in, ukpi innsung ah Ukpi nu Cleopatra’s nuihna aw ki za denhi. Kaisar zong nuamsa mahmah in lungdam maitai mahmah hi. A maute gel in tapa khat hong nei uh aa, amin dingin Caesarian Ptolemy ci-in amin ding phuak uh aa, innkuan thupi tegel ii Ukpi zalaih ding hong piang hi. Hih khit deuh ciangin Kaisar in Alexandria khuapi pan hongpai khia a, North Africa leh Asia gam pawlkhat hong zo hi.

 

Hong kikhen zawh uh​​ kum​​ (1)​​ khit ciangin Kaisar in Rome khuapi pan in Cleopatra hong samta hi. Rome khuapi lam zuan in atapa Caesarian leh anau Ptolemy Dionysius, amin mai ah ukpi za hihna aneihpih te hong tonpih in, gunkuang tawh hong paikhia ta uhhi. Rome khuapi ah zinmang dingin Kaisar’​​ pahtawi na-ah hongki hel hi. Rome mi te in hih Ukpi nu mi​​ thupi mahmah pen, amelhoih na leh a hauhna, kua mah in ademzawh loh pen lamdang sa thei​​ mahmah uh aa, zong muhnop sa thei mahma uhhi. Ahih hangin Kaisar lungsim ahi lo lam ah aheikhak ding lau uh ahih manin lungdam khollo uhhi.

 

Cleopatra pen Tiber lui​​ gei Kaisar inn ah, Kaisar nasem bangin hong​​ teeng​​ aa, Rome gam​​ nasep (politic)​​ ah kihel nuam lohi. Rome ah kum​​ tampi taksung hongteng uh aa, tuasung in Kaisar in pahtawi na hong ngah​​ behbeh lai hi.

 

Nikhat, BC 44 kum Tiber luigei ah aten lai un, Kaisar aki thahna thu Cleopatra in hong thei khia vat mawk hi. Rome mipi te in deih​​ khollo uh cih thei in, ama gamlam ah hong ki leh kik ta mai hi. Alexandria khua hongtun kik uh ciangin, anau​​ pasalno Ptolemy pen gu tui tawh kithat lum in, tua ciang atapa Caesarian Ptolemy pen Aigupta ukpi​​ gam ukpi aseppih dingin hong tangko khia hi.

 

Kaisar​​ a​​ sih zawh, gamsung teng kum​​ (3)​​ sung​​ bang​​ buaina tawh hong kizom to pah in, Cleopatra in zong a​​ galkhat pan in hong en gige hi. Nikhat​​ Mark Antony, Rome General nalianpipi asemzo penpa in Tarsus khuapi ah amah​​ tawh kimu ding in hongsam hi. Hih pen Cleopatra​​ in​​ angaklah​​ mahmah, a lamet den khat zong ahi​​ hi. Tua​​ ciangin​​ Mark Antony tawh kimu ding in hong ki thawi ta hi.​​ Antony omdan telmahmah in, amah zawh ding leh khem paih sawm in deihtak in hong ki thawi hi.

 

Antony pen sai​​ (shop)​​ mun, mi​​ tampi tak muhtheih na mun ah tausang khat bawl in tuatung ah tu kawmsa in Cleopatra hong ngak hi. A mah lam apang mipi tampi tak in gunkuang khawlna mun ah pai in Cleopatra hong tunding ngak in awng ziahziah uhhi. Cleopatra ngak in sauveipi hunsung a​​ tuttut​​ uh​​ hangin ngakzawh ding hinawn lo ahih manin, amite sawl kik in​​ an nekpih dingin zong​​ samsak pah hi. Ngaklah mahmah leh aheh asuah mahmah laitak in Cleopatra in annek pih dingin zawn hi ci-in hong hilh hi.

 

Numei tawh agualnuam nam ahih manin, Cleopatra sapna pen sangpah hi. Luipi lam zuan in hong pai khiat leh​​ muhnop asak​​ penpen, hong mu ta hi. Gunkuang alian​​ mahmah khat nazem sitset in, a mongteng pen suangmanpha tawh zem in, gunkuang​​ puan​​ kizaal pen puansan​​ dum tawh zem in, a paina ding​​ lampi pen silver mel​​ tawh akizem ahoih​​ mahmah​​ tung ah vantung nungak te bangliang aa akizem Cleopatra​​ hong mu ta hi. A kiimkot teng ah ahoih pen ding aa azep, sal nungak pawl khat​​ ding in, tumging(music)​​ leh gim​​ namtui tawh akizelh laitak in, aw hoih angaihbang​​ mahmah aw tawh, Julius Kaisar akhemcip​​ zo nu in hong dawn​​ (welcome)​​ ta hi. Hih Rome mi​​ thupi, leitung khempeuh aa athunei pen in zong hong thuaklah​​ mahmah ta hi. Sawtpi tak angak​​ na​​ hangin​​ aphunphun nate hong mangngilh in, nuamlua kisa ling​​ kawm​​ liangin hih it na pasian nu kiang​​ lam zuanin hong pai​​ hi. Cleopatra in zong adeihdeih hong lawhding​​ hi.

 

Tua​​ hun​​ ma​​ lai in hihzah khop aa pawi​​ thupi abawlsak pen Antony in zong tuakngei nailo hi. Apai khempeuh in letsong thupi theithei ngahciat uh aa, tuipi geipan in a en zong tawm tuan lo ding hi. Gunkuang hoih​​ mahmah​​ pen zan khuamui lak na ngawn ah tang liang hi. Meikhuat​​ (meivak)​​ tampi tak tawh kizem​​ hi. Mi te in​​ “vantung nungak hong kumsuk in, Asia khuamual pi hoih na ding in Baechus (Zu tawh gualnopna pasian) tawh pawi​​ a​​ bawl​​ hi”​​ ci uhhi.

 

Zan tampi taksung gualnopna leh pawibawl in hun hong zang toto uh hi. Antony in zong gualnopna leh pawi bawl den ahih hangin Cleopatra bawl sang in Antony’​​ bawl pen nasia lo, thupi lo zaw hi.

 

Zan khat, kamphat​​ (dau pai)​​ nading ci-in Cleopatra in suangmanpha sung aa tui, pound​​ (150,000)​​ man pen, vinegar tui sung ah hong sung in, asuangmanpha tuite hong tuisuak gaimang in, tua tuite pen dawnkhin​​ zo uhhi ci hi. A sum hauh dan leh ahauh​​ mahmah na thugenna​​ pak ahih hangin hih​​ pen Antony lungsim azawhtheih na dingin​​ ahauhna apholaak khiatna hi ding in ki um mawh hi.

 

Tarsus ah atamsung in Antony pen, Cleopatra ii angsung ah hong lutsemsem hi. Kimawlpih siam in pil mahmah aa, nuamsa mahmah in, amel hoih in, kizen mahmah aa, Antony ading in​​ do hak mahmah ding hi.

 

Tarsus pan in Alexandria ah kizuisuk uh aa, phalbi tawlngak hunzat khop ding hong sawm uhhi. Kha​​ tampitak hunsung ukpi nu in Anthony​​ hong zindo in, gualnop na leh pawizong bawlsak den hi. Sum deih​​ bangbangin zang in, Anthony zong alungsim leh ataksa khempeuh hong​​ zanggai​​ mai ta hi.

 

Alexandra khuapi ah Mark Antony gamtat na in Rome khuapi zong hong​​ lungkim nawnlo hi. Anthony in Ukpi na aseppih pa​​ (atriumvir pih)​​ Octavian pen Brandisium ah hong mu in, Ukpi gam pen hawm khawm in kilem na bawlpih hi. Octavian pen Rome ah om ding aa, leitaw lam uk in, Anthony in leilulam ngah in, Rome ading in leilu lam ah Ukpi gam laak beh zel ding hi. Hih kithukim na, kipsak na ding in Mark Anthony in Octavian ii naunu Octavia​​ a zi ding in la hi.

 

BC 37 kum in Antony pen Syaria gam ah hong paito in, tua ciang Cleopatra khutsung ah hong lut leuleu hi. Gualnop na leh itna​​ sung ah nuam hong sa mahmah in hong om kik ta uhhi. Tua tak ciangin Parthian pawl do dingin Antony hong paikhia hi. Gualzo in hongciah ciangin anih un ukpi gam(empire)​​ din hong sawm uhhi. Ahih hangin Anthony hong gamtangkhial in, Cleopatra in thuhoih lo khat hong thei khia hi. A tali na apian zawh asawtlo in Anthony honkhia dingin hong paikhia hi.

 

Anthony leh agalkap asi lo sunsun teng pen, White Village gunkuang khawlmun ah a​​ omlai tak in Cleopatra hong tung hi. Anthony’​​ galkap te pen, tawllua mahmah in, a paunsilhte uh zong kinak siat mahmah ta in, amah lah zu kham in na om hi. A gamtat hoihloh laitak Cleopatra in amuh khak pen​​ nak huat lua hi.

 

Ahih​​ hangin, aki muhkhialh na thu in sawt​​ daihsam lo in, kithutuak in ma hong pangkhawm kik uhhi. Armenia pen zo in​​ la​​ uhhi.​​ Hih hunsung in Anthony in, a Zi Octavia​​ koihdak mawk ahih manin Octavia leh Anthony​​ kikal​​ hong gamla simtham ta hi. Tuaban ah Armenia zo aa hong ki leh kik takciang in gualzawhna lungdamna pawi khamna​​ Alexandria ah hong bawl uh hi. Rome pahtawina pia lo in Alexandria khuapi a​​ pahtawi na​​ hangin Rome mite lungkimloh na hong​​ kipan​​ ta hi.

 

Tuaban ah Rome ahehsak zong om lai hi. Thupi tak in Alexandria khuapi ah kikhop na bawl uh aa, Silver tawh taubawlsak in, tua laimun ah kham tawh​​ kibawl tutna tampi tak koih hi. Rome ukpi gam sung​​ gamneu tuamtuam panin, leilu lam ama tate leh Cleopatra i ta te hong tusak hi. Tua hangin Octavian leh Mark Antony te hongki do​​ hi.

 

Rome thuneih na inn​​ (senate) in Anthony ukpi ahihna pan khawlsak in, BC 32 kum takciang in kido ding hong tangko khia uhhi.​​ Cleopatra​​ ​​ patau mahmah hi. A hangin Anthony​​ tangval hat​​ mahmah hinawn lo,​​ a nasep na khempeuh pen alawhcin ding um zonawn lo hi. A mah zong gualnuam leh zu pasian​​ “Bacchus”​​ ci in mi in aphuah uh pen kituak mahmah hi. Gualnop na in alungsim teng luah​​ gai​​ ahih manin kido na-ah alungsim​​ khempeuh piazo nawn lohi. Cleopatra in zong thupi sa nawnlo in huasim pian ta hi. Akikal​​ uh ki-it na zong hong kiam tektek ta hi. Tua sungin Cleopatra’s gunkuang pawl leh Anthony galkap te in Greek gam sung aa om Ambrosia lam hong zuan in hong pai uhhi. Tua mun​​ ah Octavian galkap tawh kido ding ahi uhhi. Kido na ah amapan dan ding tawh​​ kisai thu hong kituak lo uh hi. Ki thutuak thei mahmah lo in, Cleopatra in Anthony muang zo taktak lo​​ a, Anthony lah zu tawh nabuai mahmah hi.

 

Tua ciangin,​​ Octavian galkap te tawh Actium mun ah BC 31 kum in deihtak in hong kido ziahziah uhhi.​​ Hih kido na tawh​​ kisai in na​​ lamdang khat, tangthu​​ gelh​​ (historian)​​ te inzong atheih siamtheih loh u​​ h khat om hi. Nai (6)​​ sung deihtak in kido uh aa, ahatzaw cihbang omtuan lo hi. Tualai tak in Cleopatra’ gunkuang​​ te​​ kido na munpan in apaikhia leh agunkuang (60)​​ valbang in azuih khiat pen Antony in mu hi. Manlang​​ tak in Cleopatra delh in, kido na taisan ziau hi. Gualzo cih theih lian ahih loh​​ hangin Octavian in gualzawh na angah hi mai hi.

 

Cleopatra in kido na ataisan khiatna ahang kithei cian lo hi. A guallel zaw in kithei aa, a nungta laipi mah aa Octavian  khutsung ah akipiak noploh man aa ataikhia hi dingin mi in ummawh ciat uhhi. Anthony in Cleopatra nung adelhna hang zong kithei cian lian lo hi. Tangthu gelhpa Plutarch in ameidawi na hang aa a taikhia hi lo in, Cleopatra pen ngai lua mahmah ahih manin anih un akikhen khak ding uh lau in, a ukpi gam taanlawh ding zong phamawh sanawn lo liang in adelh hi in um hi.

 

Bangbang ahi zongin Anthony leh Cleopatra’​​ ngim leh tup pen uh ahi​​ Aigupta leh Rom kipawl khawm aa ukpi gam din”​​ pen hong lawhcingzo nawnlo uhhi. Octavian pen Rome Emperor masa​​ pen Augustus Kaisar hong hi ta​​ hi.

 

Cleopatra zong Alexandria khuapi hong tungkik in, Rom galkap ten a thei loh na dingin ki selsim hong sawm in deihtak in ma hong la​​ hi. Anthony zong Libya ah hong pai in ama ading aa, amuanhuai galkap hong kaikhawm hi. A dinmun uh alauhhuai dan hongthei tuak uh ahih manin akihuat na akimuhdah nate paisan (koih) phot in mapan khop ding dan hongki kumkhawm uhhi. Sihna guamsung ah kitung ngeingei kha ding hi cih zong hong​​ kikum khawmkha ngelngel khin ding uhhi.

 

Cleopatra in thonginn lianpi tak lam hi. Tua thonginn​​ sung ah aneihsa vangil teng koihsak in, hih thonginn bawl hong zo siang​​ hi. A kisap hunhun​​ inamah leh amah akithah theih nading zong gelkholhsa in koih dimdiam​​ hi.​​ Octavian zong Alexandria khuapi luhna kulhkongpi hongtung ta in, Anthony inzong hangsan tak in na lehdo kik hi. Octavia’s​​ Sakol galkap guallel in kileh kik uhhi. A kamneih na hong ki lehkik in kingaihsun in, Anthony in sihdong ahiam, ahih kei leh mi gualzo pen ahih ciangdong in galdo dingin lawpna hongnei kik hi. Ahih hangin amah apawlpih te in hong langpan kik in, amakai​​ mi tawmcik bek amalam ah kipawl laibek uh ahih manin Ukpi inn ah hong ciah kik tamai hi.

 

Ukpi inn hong tun takciang in Cleopatra sih nathu hong za hi. Ka nuntak lai hang bangmah phattuamna omnawn kei ci-in​​ “Roman pen Roman mahin athah ding ahi​​ hi”​​ cih Rome pawl in paunak khat azat den uh, hong zangh in amah leh amah​​ ki​​ thahding hong​​ sawm ta hi. A namsau hong bawt​​ in, hong sih pahlo ciang, abul aa om mite​​ kiang ah amah athahvet nading in huhna ngen hi. Ahih hangin a thatngam kua mah omlo hi. Tualai tak in thupuak mikhat hong tung in, Cleopara in thonginn sungpan in hong ngak hi cih hong hilh hi.

 

A ma’​​ lam pang amuanhuai agalkap te, khasia in hong kap uh aa, Anthony in thonginn sung ah amah akoih nading in huhna ngen hi. A thonginn sung ah​​ Cleopatra leh anasem amuanhuai mi nih ahi Charmian leh Iras tegel tawh na kikalh khum uhhi. Octavian in a damlai aa amat ding alauh man​​ n akalh na siktawn pen akipehna ah lutsak cip ahih​​ manin, kongvang kihong thei​​ nawnlo hi. Tua​​ hangin Anthony pen khauhual leh sikkol zangin ahonna tunglam pan in khaito in khiasuk uhhi. Antony pen Cleopatra angsung ah hongtung ta aa, aki huatna​​ khempeuh mangngilh in aki-itna uh hong phawk kik in ahun​​ nunung​​ pen uh mittui tawh hun hong zang​​ uhhi.

 

Anthony​​ si in a lamet uh ukpi gam om​​ nawnlo aa, Cleopatra ading in lungkham na kuampi hongtung ta hi. Ahih hangin atawpna dingin Octavia pen khem​​ dingin hoihtak in panong lak sawm kik hi. Ahih hangin Octavian ngimna taktak atheih ciangin anasem muanhuai tegel tawh thonginn lam hong zuan kik hi. Lungkhamna khitui luangkawm sa in a it mahmah Mark Anthony hankuang tung ah paak hongkoih in, thu bangtenghiam vaikhak hi. Tua​​ khit ciangin gimnamtui atam man mahmah tawh kizut in, atawp na dingin, amah bek in pawibawl hi.

 

A tawpna ah sila khat in, theiteh bawmpi​​ dim khat hongpua in, maitai kawmsa in hong la in, damdam in,​​ a hun hongtung ta”​​ ci hi. A sila pa in langbawllo ding hi cih theikhin in, thei tehnuai ah zong gul gu nei, alauhuai mahmah omding hi cih zongthei khin hi. Rome pawl in nuihsan kawm sa in amulkim huai theipen aa thah na a thuaksang in​​ it na pasian nu​​ in ama deihdan leh ama ut thu ngiat aa asih zawk ding ahi​​ hi​​ cihi. Tua hun pen tun hongtung ta hi.

 

A it mahmah leh a ngaih mahmah bangin, tua gulgu nei neulingleng pen a awmah hongpom cip hi. Tua takciang in Ptolemy’Ukpi innkuan sungpan in ukpi asem nunung pen ahi Cleopatra​​ atawntung ading in hong ih mu ta hi.

 

Hih numei mi​​ thupi hongsih khit​​ ciangin Aigupta pen Rome in honguk ta hi. Rom in Alexandria pil na leh neihlehlam nam tuamtuam te hong ngahta hi. Kaisar minih omding hong lemthei lo ahih manin Ukpi nu Cleopatra’ tapa ahi Ceasarion​​ in​​ tualthah​​ na tuak​​ in si hi. 

Latest articles

More like this

Verified by MonsterInsights