HomeArticlesI Teengna Khua Le I Gamke (Kentucky le Bowling Green)

I Teengna Khua Le I Gamke (Kentucky le Bowling Green)

Published on

spot_img

I Teengna Khua Le I Gamke (Kentucky le Bowling Green)

 

Mihing khat ihihna tawh kizui-in i kiim-le-paam thu, I tengna gamke le khuapi thu zong theih ding kilawm ahih manin deihsakna tawh kong kaihkhop zawh zah uh hong suaksak ung. A tamzaw in thei khin kha ding hi mah taleng, hong tung thakte ading ngimna tawh kong khuanung suaksak uh hi.

 

US pen England le Europe pan a lalkhia mite tawh a kilam gam lian khat ahi hi. England kumpi in kumpi biakna ahi Anglican (Church of England) biakna a zui nuamlo, a paikhia pawl Puritan upna neite a simmawh, a bawlsiat ciangin Puritan pawl khat pen Netherland gam ah gambeelin tai uh hi. Tua panin Saklam Amerika (North America) ah a lal uh ahi hi. Upna hang tawh a lal masate pen Puritante hi-in tangthu sungah i zakzel May Flower tembaw tawh a paite ahi uh hi. Amau mapekin England pan Saklam Amerika ah sumbawl tembawte a zin zelzel khin hi. 1607 kumin Virginia colony gam kisaat khin hi. Hih Puritante pen 1620 ciangin Plymouth Colony a saat pan uh ahi hi. Ahi zongin a lomin pai-a a teeng lian pen hih Puritante ahih manin amau pen tangthu sungah US gam a saatte in kiciamteh ahi hi. Amau nungah pat le cikhun ciing ding, le inn nasem dingin mi a lomlomin England and Europe gamte panin lalin England kumpi phalna tawh colony gam saatin a sawt ciangin colony 13 pha hi. Hih province 13 te pen England kumpi langdo-in USA a phut gamke 13 te ahi uh hi.

 

Kentucky

US gam ah gamke 50 lak ah gamke a suak masa a 15 na hi-in, 1979 June kha, ni 1 ni-in gamke (Statehood) a ngah hi. (A 14 na pen Vermont gamke hi.) US in suahtakna a ngah khit gamke ngah masa nihna zong ahi hi. Virgina gamke panin inn a tuan khia ahi hi. I gamke ah Mikangte tung ma-in Native minam 20 bang na teeng khin uh hi. Tu hun ciangin Cherokee minamte tawm bek teeng lai hi.

 

Kentucky ah mimal 4,512,310 (July 1, 2022 US Census B.) pha-in a gamke kumpi khuapi pen Frankfort hi. Khua lian pen Louisville hi-in mimal 628594 (2022 April ni 1, US Census) pha hi. Louisville-Jefferson County Metropolitan Area ahih leh 1.29 million val khin hi. Gamke ukmangpi pen Andy Beshear hi-in Democratic Party pan hi. Kentucky General Assembly ah Senate le House palai dawl nih omin, Senate palai 38 le House ah palai 100 kiteel hi. A dawl nih ah Republicante in a zawhcip laitak ahi hi.

 

I gamke pen makai le mi minthang tampi pianna zong ahi hi. Adiakin US kumpi Abraham Lincoln le boxing tupsiam minhtang Mohamed Ali te suahna khuate pen hih gamke sung pan hi.​​ US Senate minority makai Mitch McConnell zong Bluegrass gamke mah pan hi. Lasa mintang Loretta Lynn le tangciing (Actor) Goerge Clooney te zong i gamke pihte mah na hihi.

 

Suahni pawi bawlna ah i sak den “Happy Birthday to You” la-aw pen Ketucky nungak unau Mildred and Patty Hill te in 1893 “Good Morning to All” cih la-a a phuak uh ahi hi. 1924 kumin Robert Coleman in tua la-aw la-in “Happy Birthday to You” cih la thulu tawh hong khum ciangin leitung bupna ah la mintang pen khat hong suak hi. Country Music nam khat ahi Bluegrass Music zong Kentucky mah pan kipan khia ahih manin i gamke minno Bluegrass mah na kipua sak pah hi.

 

Bektham loin Whiskey nam khat ahi Bourbon whiskey leitung bup ah kizuak khempeuh ii 95% pen ei gamke pan kibawl hi. Bourbon bawlna ah vaimin (corn) pen 70% bang kizang hi. I venga vaimin kiciing, hihte bang di, na ci khak leh, zu bawlna a kizang ding hi. Tua lo pawl khat bel corn syrup bawlna a kizang dan ahi hi. Kumpi Trump hun lai US le Sente sumzuakna vai-in hong buai ciangin Kentuckian te dah mahmah dan uh hi. Banghang hiam cih leh, Bourbon zu a tam lei pen pen Sente na hi citciat hi.

 

Bowling Green

I khua pen I gamke sungah khua lianpen 3 na hi-in mi tul 70 val teeng hi. Bowling Green cih min pen US Rivulusian hun lai a, a kisusia kumpi Goerge III ii milim kikoihna New York khuapi a Bowling Green Square min kila hi, kici hi. Pawl khat in, a teeng masate khualui Virginia a Bowling Green khau min mah kila hi, ci uh hi. 1780 kumin Goerge and Rober Moore -te unua in hih khua a saat uh hi. 1798 kum ciangin kumpi lam pan kipsakna nei-in Kentucky gamke sungah kikoih hi.

 

Kentucky pen US tualgal hun sungin Union lam le sal deih pawl Confederate lam cih khen nih kisuahin Bowling Green pen Confederate lamte General Simon Buckner makai- in 1861 kumin luah (tein)-in Confederate lamte ii Kentucky khuapi a suak hi. 1862 ciangin Sal deihlo Union makai Forts Henry le Donelson in la kik uh hi.

 

US tualgal veng khit zawh, Bowling Green pen sumzuakna lam ah hong khangto mahmah hi. Adiakdiakin mehteh mehgah zuakna lam ah hi phadiak hi. 1859 in Bolwing Green a tawn Louisville le Nashville Meilenglam aman khit zawh sak le khang kizopna lem tektekin sumzuakna lam ah zong khangto semsem hi. 1906 kum in Taylor puan bawlna kompani in numei 200 val nasem ding cial zo uh hi. Tua hun adingin kompani lian pen hi kha ding hi. 1940 ciangin Union Underwear in zong a setzon uh hih khua ah hong a hih manin nasem nei mi kibehlapin khua khangtosak mahmah hi.

 

1977 in Greenwood Mall lamh kipanin 1979 kihong hi. 1981 kum ciangin General Motor in amua brand khat ahi Chevrolet Corvette mawtaw setzon pen St. Louis, MO pan a tuah uh hi. Hih Corvette Assembly Plant hangin Bowling Green khua pen a mintang vangvang ahi hi. Tua lo mawtaw lam international kompani 22 bangin setzon hong uh ahih manin US gambup mahmah ah zong Manufacturing lam ah a khangto pen nihna -in kiciamteh hi. A kihong beh ding kompani zong tampi om lai hi.

 

Bowling Green minam kim teengna ahih manin kampau 85 bang kipau hi, ci-in City Government in gen hi. Kawlgam mi bek zong tul 6 val bang om ding ci hi. Gambeel lakah Bosnia-te a tung masa pente hi kha ding hi. Tul 20 val bang om ding, ci hi.  Tedim kampau Zomi sungah Bowling Green tung masa pen ZCC sia Mungpi hi ding hi. Agape Digest tawh Dotna Dawnna sungah a gen mah bangin Sushi sai hong dingain 2004 kumin na tung khin hi.

 

Khua Ki-ukzia

            I khua pen Konsel-Manager (Council – Manager) dan tawh ki-uk hi. Khua makai Komisiana 4 le Khuapi-uk (Mayor) khat kiteelin amau teng pen Board of Commission memba hi pah uhhi. Hih board in pawlpi board mah bangin mipi teel teng hi-in a kisam bangin khua le tui adingin projek, thukhun le policy te bawl uh hi. Hih policy le projekte a sem dingin Khuapi Manager khat amau tengin teel kik uh hi. Manager pa in board’ thupiak le policy om bangin nasem hi. Manager pa in Khuapi ii nasep khempeuh tavuan la-in sem hi. Khua tanupi cih theih hi. Ama nuai ah palik, meiphelhte, le a dang department teng om hi.

 

Board meetingte ah Khuapi-ukpa (Mayor) in hun-uk semin letmat thuh ding kisamte ah Board tangin  aman suaikai hi. Kikup dingte pen Board memba (leh) Komissianna khat peuh in agenda sung thei hi. A tamzaw pen Khuapi Manager pa in a kisam bangin thu sungin Board in khensat hi. Komisiannate pen kum nih term hi-in Khaupi-uk pen kum 4 term ding kiteel hi.

 

Thukhenzum lam tawh kisai pen Gamke level pan kisemin Khuapi-uk tawh kisai kha lo hi. Kumpi sangte  pen County Government ahi lo, Warren County School District khut sung hi. Board of Education memba dingte pen mipi in teelin,  tua board in vai khempeuh gelin, County le Khuapi sunga property tax (Neih le Lamh’ Siah – inn le mawtaw etc.) tawh sangte kihuh ahi hi. Tua lo Gamke le Federal kumpi in zong huhna tawmtawm pia hi.

 

(Akaikhawm- Endikpawl

Agape Digest No.010

https://www.agapedigest.com/about-us/​​ )

 

 

Latest articles

More like this

Verified by MonsterInsights