HomeArticlesMualpi Khua Khai Pu Thang Tuan. Agelh ~ Awn Za Pau

Mualpi Khua Khai Pu Thang Tuan. Agelh ~ Awn Za Pau

Published on

spot_img

Mualpi Khua Khai Pu Thang Tuan

Agelh ~ Awn Za Pau

 

 ​​ ​​​​  Mualpi khua inh Saizang khuapi pan Pu Thual Gin (Songput) makai in 1900 kum March kha sungin akisaat ahihi,​​ ci in Pu Thang Tuan tangthu genna sungah ka sim hi. Tua bek tham lohin Mualpi khua in Pu Thual Ginte saat ma pek in Guite zong na teng ngei uh hi. Thu tuamtuam hang tawh Mualpi khua pan in India gam Mar kual lamah Pu Guite va peem uh hi. ​​ Tua zawh a kipan tuni ciang dong Mualpi khua pen Pu Thual Gin leh a lawm a gualte’ suan leh khakte in a luah suaksuak uh khua minthang mahmah khat ahihi.

 ​​ ​​ ​​​​  

Ka neu lai pekin ka pa in hong gen ngei aa, a maa pu taktakte Mualpi ah va peem uh in, Mualpi atun zawh khat vei bekbek mah tukzu khol in ka pai zo bek hong ci hi. A tak in a pai zawh nawn loh hangin, a lungsim in a pute phawk mahmah aa, “Khat vei peuhmah pai kik nuam tei buang mah ing ei,” cia a gengen a thumthum zong ka neu thu mangmawh in ka bilkha ah ka zaza lai hi. Ka pa nu pen Pi Tel Cing – Songput beh hi aa, kamsiam hi leng Songput beh khempeuh pu ka sak ding ahihi. Ahi zong in ka nu ka pate mahmah in kapi bawnggte taktak lo buang pu hongsa sak het lo uhhi.

 ​​ ​​​​  

Kapi bawnggte pen mikim theih pen dingin, Tedim aa sauveipi a om a teng hong nusia sa Palik Bo Lian Tualte tawh akibawngg khat ahihi. Ka pa in ka pute acihcih pen Pu Khoi Vungte hi, na ci hi. Mualpi khua pan meeltheih kinaii tak a ka kithuahpih ngei pen 1969 kum pek akipan ahihi. Falam aa sawt veipi kumpi nasem ahi Pu Sin Khan Pau, Palik san thum Pu Hang Khaw Kam leh Pu Thang Tuan tapa Pu Khai Za Nang, National Fitness Organiser te ahi uhhi.​​ 

 ​​ ​​​​  

Tua teng laaikhak aa kong gen deudau phot ta dihdihna in, Mualpi khua pen Saizang khuapi panin a gam lat mahmah zenzen hangin, ka lungsim sungah gamla ah om het lo in ka neu lim taka a ka zak ngeingeisa khua leh, ka gol ciang dongin zong midang sadang ahi lo ka pute khua ahih lam, ka phawk kikkikna kong theihsak nop man ahihi.

 ​​ ​​​​  

Tu hun Leitung pai dan mah ih ci lel diam, khua khat tui khat aa ih ten khawm loh ciangin, sanggam u leh nau sungh leh pu ih cih pen a tam zaw khang khat sung bek mah akithei akizom ih hi aa, khang nihna ih tu ih tate in, kei mah bangin a nu a pa khang ciang naleng na thei nawn lo tek zaw uhhi. Ka gol khit ciangin a tung aa ka kitheihpihte ka dot hangin, kician taka a hong gen thei kua mah om meel lo hi. Tu hun leuleu ciangin a thei ding hong haksa semsem hi.​​ 

 ​​ ​​​​  

Tua hi a ka pa piankhiatna ka pi ii si leh sa kihel lo in a piang tawm thei ka hi kei hi. Ka pi ka pute nu leh pa kua hi a, a suan a khakte ​​ kuate hiam cih ka thei nuam mahmah hi. A thei a hong gen cian thei ding a om leh, lungdam tak in kong muak ding hi.

 ​​ ​​​​  

Pu Thang Tuan tapa Pu Khai Za Nang tawh 1969 kum bei kuan pekin ka kithei uhhi. Ama zi pen Saizang pan Kawlpi teeng masa pawl Pu Songput behte mah ahi, Pu Son Tual leh Gualnam beh Pi Giak Zamte sung pan piang a tanu u penpen Pi Do Lun (Pi Nian Do Lun) ahihi. ​​ Pi Giak Zam pen ka nu naunu unau laizom taktak hi aa, keimah leh Pi Do Lun pen nu unau taktak ka hi uhhi. Tua huhau in Falam ka om lai uh leh Haka ka om sung un, a mau innkuan tawh innkuan taktak bang mahin ka om uhhi.

 ​​ ​​​​  

Pu Khai Za Nang pen kimawlna lam makai ahih mah bangin uliante tawh bangci kizop ding, khangnote tawh bangci kikholh ding cih, a thei a siam a kiva mahmah khat in ka ciamteh hi. Thu khat peuh a gen ciangin, thupi a kisa thei dingin a gen dan zong siam aa, uliante in pakta mahmah hi.

 ​​ ​​​​  

Tua bang a amau innkuan tawh kinaii tak a ka om ciangin, zingsang khat gitneih loh laitakin Pu Khai Nang in, “Kapa tangthu gen na sim nop leh na sim ve..,” ci in laidal paa mahmahte tawh siktawlai tawh kikhen sitset ​​ A-4 size dal 70 bang a pha ding hong pia aa, kei zong ka innah keng in ka man dong mah ka sim hi. Ni nih khit ciangin na sim khit leh ci in hong la kiksak aa, ka pia kik pah hi.

 ​​ ​​​​  

Cik aa khan a hi zah a kicing tak aa, Ciimnuai a kipan mun tuam gam tuam tek aa ih pai khiatnate, Thawmte khangthu, Guite khang thu, Man Lun, Man Tuangte thu leh Saizang khuapi ah Thawmte khang, Tawmging khang, Gualnam khang leh Sukte khang dongin, a banban aa a gen theih ka ngaihsut ciang in, hi zah aa tangthu kicing taka a kigelh adang ka sim kha mahmah ngei kei hi.

 ​​ ​​ ​​​​  

Pu Khai Nang in tua zawh kum 8 ciangin a zin tunna Aung San Stadium, Rangoon ah hong nusia hi. A sih khit ciangin tua ka sim ngei laidalte koi lai atung zen tam.. ci in kei ma tum tak in ka sim kankan aa, a tawp khakna ah 1969 kum aa ka sim khak tangthu pen, kum 34 a sawt zawh 2003 kum in Zangkong Hlaing township aa teng ka lawm Thawng Khaw Zam (Laibung) innah copier tawh kitei laibu aa kibawl bu nih sitset ka mu aa, bu khat hong pia pah hi.​​ 

 ​​ ​​​​  

Hih laibu bang zah ta in lungtu lunglut ka hiam cih leh, ka iplah ka ngaih mahmah sim gige, kei aa’ ding aa ka ngiim ka hawi sim khinkhian, numei no ngaknu no bang khat in ka tuat hi. A hi zongin kei tawh kituak kizom kha peuhmah nawn lo in, mi dang sa dang pasal dang khat tawh​​ suan leh khak tu leh ta a neih pikpeek khit zawh ciangin, kei tawh akimu kik pan dan dingin ka kiseh hi. Bangbang ahi zongin hih laibu a manthan loh aa sim theih kep theih kik ding aa ka muh kik theih pen keima aituam ding khat in ka ngaihsun a ka lung a kim mahmah veve hi.

 ​​ ​​​​  

Pu Khai Nang in hih a tangthu gelh pen na lim kep lua in, a beh a phung a u a nau na-ngawn in zong na theihpih lo lailai hi. A ngah kha te in zong iplah hoih sa in na lim kep mahmah bilbel hi kei leh, a mangthang suak hiau ding ahihi. Pu Khai Nang kiang pan aa, a ngah kha a kemcingte tungah zong lungdamna ih ko hi.​​ 

 ​​ ​​​​  

Tua bang aa ka lunggulh ciangin, tangthu genpa Pu Thang Tuan tangthu, apa gen bangbang aa siktawlai tawh a teikhia ngekngek, Pu Khai Za Nang tangthute hel loh in cingtaak ka sa zo kei aa, amaute tangthu a thei penpen ding aa ka ngaihsut, tangvalpi Pu Khupbawk (Pu Thuam Khan Khup) lai ka khak leh, ​​ asih ma diak a gim mahmah laitak tawh hong kituak kha citciat solnawn ahih manin, ka lap nawn kei hi. Pu Khai Nang zi leh a tate in lah bangmah a gen ding a thei kei semm uhhi.​​ 

 

Ahi zongin kum 2017 petpet ciangin a tupa Rev. Tuan Go Mang in Pu Thang Tuan gen “Khamtung Gam Zomite Khangtangthu” ci’n laibu in hong bawl ahih manin, hun khat lai a, ka lunghihmawhna teng mei bangin hong thengin lungnoplohna khempeuh hong veng kiukeuh ta hi.

Latest articles

More like this

Verified by MonsterInsights